SPIS TREŚCI

1. Podział leczenia szumów usznych
2. Leczenie przyczynowe
3. Leki poprawiające ukrwienie i nootropowe
4. Leczenie objawowe
5. Terapia habituacji
6. Literatura

1. PODZIAŁ LECZENIA SZUMÓW USZNYCH

Leczenie szumów usznych można podzielić na leczenie przyczynowe oraz leczenie objawowe. To pierwsze należy zastosować, gdy przyczyna szumów usznych jest znana i możliwa do usunięcia. Leczenie objawowe polega na redukcji uciążliwości szumów usznych poprzez modyfikację przetwarzania sygnałów dźwiękowych w drodze słuchowej. Leczenie objawowe jest stosowane, gdy przyczyna szumów usznych nie jest poznana lub nie jest możliwa do usunięcia. W leczeniu szumów usznych każdorazowo należy rozważyć czy zysk z leczenia rekompensuje ryzyko jego podjęcia.

2. LECZENIE PRZYCZYNOWE

Leczenie przyczynowe polega na usunięciu przyczyny szumów usznych.

3. LEKI POPRAWIAJĄCE UKRWIENIE I NOOTROPOWE

W leczeniu szumów usznych często stosowane są leki rozszerzające naczynia krwionośne, poprawiające ukrwienie mózgu i ucha wewnętrznego. Należą do nich: betahistyna (Betaserc, Histimerc), pentoksyfilina (Polfilin, Trental), nicergolina (Adavin, Nilogrin, Sermion), winpocetyna (Cavinton, Vicebrol, Vinpoton), preparaty miłorzębu japońskiego (Gingko Biloba), blokery kanałów wapniowych np. cynaryzyna (Cinnarizinum) [1]. W przypadku szumów usznych pochodzenia niedokrwiennego (miażdżyca naczyń krwionośnych, zwyrodnienie kręgosłupa szyjnego) powyższe leki działają przyczynowo. Stosowane są one również jako leki wspomagające leczenie objawowe szumów usznych, ponieważ zwiększając natlenowanie tkanek poprawiają w ten sposób warunki pracy komórek nerwowych zaangażowanych w przetwarzanie sygnałów dźwiękowych. Podobne zastosowanie posiada piracetam (Nootropil, Memotropil), którego działanie polega na zwiększeniu metabolizmu komórek nerwowych.

4. LECZENIE OBJAWOWE

Gdy leczenie przyczynowe szumów usznych jest nieskuteczne, przyczyna szumów usznych jest nieuchwytna lub niemożliwa do usunięcia należy zastosować leczenie objawowe. Ponieważ znakomita większość szumów usznych jest związana z nieodwracalnym uszkodzeniem komórek słuchowych ucha wewnętrznego, leczenie objawowe stosowane jest znacznie częściej niż przyczynowe. [1, 7, 8, 9, 10, 11]

Obok leczenia poprawiającego ukrwienie oraz zwiększającego metabolizm komórek nerwowych leczenie objawowe szumów usznych obejmuje stosowanie leków stabilizujących błonę komórkową, elektrostymulację, laseroterapię, zabiegi niszczące ucho wewnętrzne oraz leczenie metodą habituacji.

Najskuteczniejszą metodą objawowego leczenia szumów usznych jest terapia habituacji (ang. Tinnitus Retraining Therapy) [23, 24, 25, 26]. Skuteczność metody wynosi około 80% [27]. Metoda polega na modyfikacji procesu przetwarzania informacji dźwiękowych w ośrodkach podkorowych.

5. TERAPIA HABITUACJI

Terapia habituacji jest metodą objawowego leczenia szumów usznych polegającą na modyfikacji procesu przetwarzania informacji dźwiękowych w ośrodkach podkorowych [23, 27, 28, 29, 30, 31]. Jest to najskuteczniejsza metoda objawowego leczenia szumów usznych.

Wskazaniami do leczenia szumów usznych metodą habituacji jest nieskuteczne leczenie przyczynowe szumów usznych oraz nieuchwytna lub niemożliwa do usunięcia przyczyna szumów usznych. Kwalifikacji do leczenia metodą habituacji dokonuje się na podstawie wywiadu chorobowego oraz badań audiologicznych.

Terapia habituacji składa się z konsultacji terapeutycznych oraz treningu dźwiękowego.

Celem konsultacji terapeutycznych jest redukcja negatywnych emocji związanych z szumem usznym (np. strachu lub rozdrażnienia) poprzez wyjaśnienie przyczyn i konsekwencji szumów usznych. Pacjent powinien posiadać pełną wiedzę na temat swojej dolegliwości, przyczyn lub potencjalnych przyczyn mogących ją wywołać oraz sposobów jej leczenia. Konieczne jest zaznajomienie pacjenta z mechanizmami psychofizycznymi nasilającymi dolegliwości ze strony szumów usznych oraz metodami ich blokowania. Dotyczy to faktu nasilania się szumów usznych podczas przebywania w ciszy oraz pojawianiu się objawów wegetatywnych na skutek koncentracji uwagi na szumie usznym. Pacjent powinien zostać również poinformowany jakie jest znaczenie treningu słuchowego w odniesieniu do podstaw naukowych terapii habituacji tj. niezależnej od naszej świadomości filtracji sygnałów nerwowych na poziomie podkorowym oraz dużej plastyczności mózgu. [29, 30, 31]

Trening słuchowy polega na odsłuchiwaniu monotonnych, zindywidualizowanych dźwięków, zwanych maskerami, w tle których szumy uszne stają się sygnałem nieistotnym. Dzięki temu możliwa jest, niezależna od naszej woli, filtracja odbieranych dźwięków przez ośrodki podkorowe. Duża plastyczność mózgu polegająca na automatycznym wykonywaniu wyuczonych czynności umożliwia utrzymanie się efektu filtracji po zakończeniu treningu słuchowego. Masker jest najczęściej szumem o indywidualnie dobranej charakterystyce częstotliwościowej. W zależności od częstotliwości szumów usznych jako maskerów można też stosować dźwięków deszczu, szumu morza, odgłosów świerszczy lub palącego się ogniska itp. [29, 30, 31]

Terapia habituacji zostaje zakończona sukcesem, gdy szumy uszne przestają być uświadamiane. Są słyszalne tylko wtedy, gdy uwaga zostanie skoncentrowana na ich odbiorze. Szum uszny staje się jednym z dźwięków tła takich jak szum wentylatora, szum morza, odgłosy palącego się ogniska, deszcz za oknem, których odbiór wymaga świadomego zwrócenia uwagi. Następuje to w 80% po 2-3 miesiącach treningu słuchowego stosowanego 8h dziennie. [28, 29, 30, 31]

LITERATURA >>>